De Amerikaanse toverhazelaar (Hamamelis virginiana) is een uitstekende plant om uitwendige bloedingen te stoppen. Maar deze plant is ook geschikt bij aambeien, spataders en ja, zelfs bij diarree. De prachtige gele bloemen geuren bij momenten zeer intens naar limoen/citroen.
“Toverhazelaar” of “witch hazel” verwijst naar de magische eigenschappen van de “wichelroede”. Deze wichelroede gebruikte de Noord-Amerikaanse Indianen om water en goud mee op te sporen. Of ook omdat tovenaars en heksen in sprookjes deze takken van de toverhazelaar gebruikte als “toverstokje”.
Andere namen die ook gebruikt worden voor de Amerikaanse toverhazelaar zijn:
- toverstruik
- heksenhazelaar
- knalhazelaar
- omdat de doosvruchten van deze toverhazelaar krachtig open springen waardoor de zaden meters verder op belanden
Het gebruikte deel en de inhoudsstoffen van de Amerikaanse toverhazelaar

De belangrijkste inhoudsstoffen zijn:
- tanninen
- hamamelitannine
- proanthocyanidinen
- flavonoïden
- quercetine
Waarvoor gebruik je de Amerikaanse toverhazelaar?
De Amerikaanse toverhazelaar kan je zowel inwendig als uitwendig inzetten. De tanninen hebben een samentrekkende en vaatvernauwende stof. Dit maakt dat de toverhazelaar een uitstekende plant is bij aandoeningen van de bloedvaten. Het versterkt de aders en bloedvaten. Hiervoor zou je ook de wilde paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) kunnen gebruiken met een bijhorende spatader crème. De Hamamelis stelpt ook bloedingen waardoor deze plant zeer geliefd is bij wonden.
Inwendig bij:
- diarree
- inwendige aambeien en spataders
Uitwendig bij:
- uitwendige aambeien en spataders
- allerlei ontstekingen van de mond en keelholte
- verwondingen zoals
- een bloedneus, bloedende wondjes, scheerwondjes en couperose
Wat zijn tanninen en wat doen ze?
Hou allereerst in je achterhoofd dat elke cel in je lichaam en elk micro-organisme zoals bacteriën, virussen, schimmels en parasieten bestaan uit eiwitten. Elke cel en elk micro-organisme heeft een membraan of een eiwitmantel met daarop receptoren.
De adstringerende werking is te danken aan het fixeren (vastzetten) op deze receptoren. Hierdoor wordt er een zéér groot geheel gevormd waardoor de eiwitten neerslaan.
- Bij ontstoken slijmvliezen wordt er zo een beschermlaag gevormd. Hierdoor remmen tanninen overdreven secretie af waardoor het beschadigd weefsel kan herstellen
- Bij ziekmakend organisme binden tanninen zich op het micro-organisme. Hierdoor kunnen bacteriën, virussen, parasieten of schimmels zich niet meer binden op onze celmembranen. De ziekmakers worden afgeremd of onschadelijk gemaakt waardoor ze zich niet meer kunnen vermenigvuldigen. Zo wordt de infectie werende en ontsmettende werking verklaard
- De bloedstelpende werking gebeurt wanneer de tanninen zich gaan binden aan oppervlakkige en uitgezette haarvaten. Ze zorgen zo voor een vasoconstrictie (vaatvernauwing). Hierdoor gaat de bloedvatwand verstevigen en stelpt het bloedingen
- Het stelpen van bloedingen gebeurt ook doordat tanninen zich binden aan fibrinogeen (een belangrijke stollingsfactor). Hierdoor wordt fibrinogeen aan elkaar geklit en wordt er een fibrinenetwerk gevormd
- Door al de bovengenoemde eigenschappen werkt het ook ontsteking remmend.
Waarschuwingen bij het gebruik van de Amerikaanse toverhazelaar
Vermits waterige extracten veel tanninen bevatten, moet langdurig of overdreven gebruik hiervan inwendig vermeden worden:
- Tanninen hebben een remmende werking op alle enzymen. En laat deze enzymen nu net de katalysatoren in ons lichaam zijn die een chemische reactie ondersteunen en versnellen. Deze langdurig remmen zou eerder nefast zijn dan goed
- Inwendig neem je toverhazelaar producten op voldoende afstand van voedingssupplementen, medicijnen en/of de maaltijd want:
- de tanninen verhinderen de opname van vrije metalen zoals bijvoorbeeld ijzer
- ook verhinderen ze de opname van mineralen zoals calcium, magnesium, zink,…
- tanninen binden alkaloïden waardoor de werking hiervan drastisch vermindert
Je eigen Hamamelis gel maken
Maak eerst een decoct met een 1 : 5 verhouding. Dit wil zeggen 1 deel bladeren en twijgen van de Amerikaanse toverhazelaar en 5 delen gedestilleerd (of gedemineraliseerd) water.
Dit decoct kan je ook gebruiken om te drinken bij diarree, inwendige aambeien en spataders. Of gebruik het om te gorgelen bij ontstekingen van de mond- en keelholte.
Recept decoct:
- 12,5 gram bladeren en twijgen
- 62 gram gedestileerd (of gedemineraliseerd) water
- dit water maakt je gel minder gevoelig voor bederf dan kraantjes water of flessen water
Vergeet voor het starten niet je materialen te ontsmetten!





Recept om een gel te maken met je decoct:
- 47,2 gram decoct
- 0,47 gram xanthaan
- een grondstof voor het maken van een gel
- verdikkingsmiddel en ook stabilisator
- 0,5 gram cosgard
- bewaarmiddel
- goede huidverdraagzaamheid
Vergeet voor het starten niet je materialen te ontsmetten!




Doe nu het bewaarmiddel erbij

Zo bekom je een homogeen resultaat

Je eigen Hamamelis tinctuur maken
Maak een 1 : 5 verhouding in maximaal 30% alcohol (jenever, of alcohol 96% verdund met gedestilleerd of gedemineraliseerd water). Voor deze tinctuur moet het alcohol gehalte voldoende laag zijn (maximaal 30%) vermits tanninen en flavonoïden eerder polaire stoffen zijn.
Dit wil zeggen 1 deel bladeren en twijgen van de Amerikaanse toverhazelaar en 5 delen alcohol. Gebruik je verse bladeren en twijgen dan is het belangrijk deze zo snel mogelijk te verwerken om het verlies van de inhoudsstoffen te beperken.
Recept tinctuur:
- 15 gram bladeren en twijgen
- 75 gram alcohol
Allereerst je materialen ontsmetten!



Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat straks alles netjes onder de alcohol komt te staan




Laat alles nu 4 tot 6 weken masereren (trekken)
Vergeet ook niet om elke dag 1 tot 2 maal te schudden om je werkzame stoffen over te brengen in je Hamamelis tinctuur



Vergeet ook deze flesjes niet te voorzien van een etiket met een naam en een datum

Bewaar donker en koel 🙂
Deze tinctuur kan je 1 tot 2 jaar bewaren. Maar vermits lange bewaring verlies van je inhoudsstoffen betekent, kan je maar best niet teveel maken.
Een Hamamelis hydrolaat
Wil je geen gel of tinctuur maken dan kan je ook een Hamamelis hydrolaat in huis halen. Dit is mijn favoriet product.
Een hydrolaat of bloesemwater is een bijproduct dat ontstaat tijdens de distillatie van etherische olie. De samenstelling is uiteraard anders als die van de etherische olie. Terwijl etherische olie rijk is aan apolaire stoffen (vetoplosbare) zijn hydrolaten juist rijker aan polaire inhoudsstoffen (wateroplosbare).
Hydrolaten werken zeer efficiënt en zijn veiliger in gebruik dan etherische olie. Door de zachtere maar toch effectieve werking zijn ze uiterst geschikt voor kinderen en zelfs baby’s. Dit zowel uitwendig als inwendig. Je kan het hydrolaat een beetje beschouwen als de homeopathie binnen de aromatherapie.
Ik gebruik vooral het hydrolaat van deze Amerikaanse toverhazelaar om het bloeden van wonden te stelpen. Het is iets wat in mijn apothekerskastje altijd staat. Mijn man is een harde werker maar telkens in de eerste minuten loopt het mis en zie ik het bloed al komen. Dan doe ik gewoon wat hydrolaat op een watje en hou het op de bloedende wond. Je zal merken als je het zelf probeert dat het bloeden meteen stopt. Ideaal dus als je met spelende kinderen of een klussende man in huis zit 🙂
Je kan het watje ook als kompres gebruiken en voor langere tijd laten zitten op de plaats waar het nodig is.
Eindconclusie
Hamamelis is adstringerend, verzachtend, infectie werend en hierdoor ook ontsteking remmend. Je kan deze plant inzetten voor uitwendige en inwendige toepassingen.
Het versterkt de kleine bloedvaten waardoor het uiterst geschikt is voor aambeien en spataders.
De heilzame werking bij diarree is te verklaren doordat tanninen een binding aangaan met het micro-organisme die verantwoordelijk zijn jouw diarree. Door ook een beschermlaag te vormen en het afremmen van de overdreven secretie is het zeker aan te raden.
De Amerikaanse toverhazelaar wordt veelvuldig toegepast bij allerlei verwondingen. Want het stelpt de bloeding. Door ook een binding aan te gaan met micro-organismen die je huid willen binnen dringen via de wond zorgt het tevens voor een desinfecterende werking.
Heb je spelende kinderen of regelmatig last van wondjes, aambeien, spataders of diarree haal dan zeker deze hamamelis in huis!
Heb je vragen of ervaringen met het gebruik van deze Amerikaanse toverhazelaar deel ze dan gerust 🙂



2 reacties
Zeer informatief. Ik kocht tot nu toe hydrolaat (dat denk ik tenminste). Zelf maken is dus ook een optie. Kan dat ook met gedroogde ingredienten?
Hoi Anita,
Voor het maken van een hydrolaat gebruik je bij voorkeur vers plantenmateriaal. Nu moet ik wel zeggen dat een hydrolaat vaak een nevenproduct is bij de destillatie van etherische olie en bij dit proces laat men vaak het plantenmateriaal een aantal dagen drogen.
Door tijdsgebrek heb ik mijn citroenverbena in de zomer gedroogd. Hiervan wil ik in het voorjaar een hydrolaat maken en dan ook nog eens een hydrolaat van verse citroenverbena. Zo kan ik alvast de 2 hydrolaten met elkaar vergelijken qua geur en pH.
Wil je toch al starten met je gedroogd materiaal neem dan zeker het dubbele tot vierdubbele aan water en controleer dit ook regelmatig zodat het niet leeg geraakt.
Groetjes en nog een fijne dag 🙂