Soja supplementen worden vaak ingezet bij vrouwen in de menopauze. Hoewel de menopauze geen ziekte is, gaat deze vaak gepaard met vervelende klachten die een belangrijke impact hebben op de levenskwaliteit.

Deze supplementen verlichten symptomen zoals opvliegers, nachtelijk zweten, slapeloosheid, droge vagina en nog een hoop andere miserabele neveneffecten van de menopauze.

Wat is soja?

Soja is een één jarige plant en is niet winterhard. De hoogte varieert tussen de 60 cm en 1,5 meter. Deze plant verkiest een warm en vochtig klimaat. Alle bovengrondse delen van soja zijn bedekt met fijne haartjes alsook de peulen.

Soja producten zijn bij ons in de winkels te verkrijgen als sojaolie, sojameel, sojamelk en sojadrankjes. Tempeh, tofu en sojasaus zijn een gefermenteerde vorm van soja.

Welk deel gebruiken we van de soja plant?

De soja plant vormt groepjes van 3 tot 5 peulen met daarin 2 tot 4 sojabonen. In september en oktober vind de oogst plaats.

De peulen zelf zijn hard, harig en draderig en gebruikt men niet voor consumptie. De bonen in de peulen die we wel gebruiken, hebben een iets zoetere, noot- en zetmeelachtige smaak.

Vermijd het gebruik van rauwe sojabonen

Heb je je wel eens afgevraagd waarom we peulvruchten gaan weken in water om ze dan vervolgens te koken? Wel dit heeft een bijzonder goede reden.

Rauwe sojabonen en andere peulvruchten bevatten trypsine- en chymotrypsine remmers, ook wel Bowman-Birk inhibitoren genoemd. Deze lijden tot beschadiging van de pancreas bij langdurig gebruik van rauwe sojabonen.

Door het weken van de sojabonen start het proces al om deze anti-nutriënten af te breken. En tijdens het koken maken we deze schadelijke stof onschadelijk.

Hoe ga je te werk:

• week de peulvruchten gedurende 15 tot 20 uur in veel water
• spoel vervolgens de peulvruchten af
• kook ze dan gedurende 1 tot 3 uur

Op deze manier zijn ze veilig in gebruik want typsine- en chymotrypsine remmers zijn hitte gevoelig.

Wat zijn de inhoudsstoffen van soja?

• isoflavonen (dit zijn fyto-oestrogenen)
  • genistine
  • daidzeïne
• fytosterolen (dit zijn planten sterolen)
• saponinen

Belangrijke weetjes

Deze sojabonen bevatten nog veel meer goeds. Ze bevatten veel meer:

• ijzer en eiwitten dan in rundsvlees
• meer calcium dan in melk
• meer lecithine dan in eieren

Ze bevatten ook nog eens alle essentiële aminozuren waardoor het gelijkwaardig is aan dierlijke producten. Ze bevatten als het ware de complete bron van eiwitten.

Bovendien zijn ze een goede bron van B-vitaminen, vitamine E, A en K.

Mineralen die voorkomen in de sojabonen zijn kalium, zink, ijzer, calcium, magnesium en fosfor.

En nog een voordeel ze bevatten weinig verzadigde vetten maar veel onverzadigde vetten en lecithines. Lecithine, een belangrijk eiwit, is een stof die de cholesterol in goede banen leidt waardoor hart- en bloedvat klachten verminderen.

Het verschil tussen fytosterolen en fyto-oestrogenen

Fytosterolen zijn plantaardige sterolen. Men kan deze klasseren onder de groep van cholesterolachtige stoffen. Mede door deze stoffen verlaagt de LDL-cholesterol en verhoogt de HDL-cholesterol.

Fyto-oestrogenen maakt de plant zelf aan en vallen onder de groep van stoffen zoals onze eigen oestrogenen. Ze hebben ook een affiniteit met onze oestrogeen receptoren in ons lichaam.

Oosterse landen versus westerse landen

Wist je dat in de oosterse landen menopauze gerelateerde klachten aanzienlijk lager liggen dan in westerse landen. Dit kan men verklaren doordat in oosterse landen veel minder vlees gegeten wordt maar in plaats daarvan meer vis. Ook fruit en groenten staan in de oosterse landen meer op het menu. En het gebruik van onverzadigde vetzuren ligt er een stuk hoger terwijl in de westerse landen meer verzadigde vetzuren geconsumeerd worden.

Soja is niet alleen een veelgebruikt product in oosterse landen maar ook bij onze vegetariërs en veganisten.

Werkingsmechanisme van onze lichaamseigen oestrogenen

Hormonen zoals oestrogenen worden afgescheiden door bepaalde klieren. Ze worden in ons bloed vervoerd gebonden aan een eiwit tot de plaats waar ze nodig zijn.

De receptoren voor oestrogenen koppelen het eiwit los en geven de oestrogenen door aan de cel. Als het hormoon oestrogeen gebonden wordt aan een oestrogeen receptor dan gaat deze van vorm veranderen.

Pas na de vorm verandering kan deze gaan binden op specifieke plaatsen op het DNA van de cel. Hierdoor worden bepaalde genen geactiveerd of gedeactiveerd. Dit leidt tot de vorming van activatie van specifieke eiwitten. Wat op zijn beurt weer leidt tot een bepaalde activiteit van de cel.

Werkingsmechanisme van isoflavonen

De isoflavonen, genistine en daidzeïne, lijken qua chemische structuur op onze lichaamseigen oestrogenen maar zijn niet exact identiek. Isoflavonen gaan ook binden op de oestrogeen receptor en veranderen ook van vorm maar ze passen slechter. Het zijn dus slechte sleutels op het receptor slot.

Deze fyto-oestrogenen regelen het hormonale evenwicht van onze eigen oestrogenen. Ze hebben een zachte stimulerende werking bij tekorten en een zachte afremmende werking bij overmaat aan oestrogenen.

Door het wegvallen van de oestrogenen tijdens de menopauze zorgen ze voor een zachte stimulerende werking. Het is juist door de werking zwak na te bootsen dat vervelende klachten afnemen.

Wat doet soja nog meer voor je lichaam?

Het wegvallen van onze oestrogenen in de menopauze hebben een duidelijke impact op je lichaam. Oestrogenen zijn meer dan enkel vrouwelijke hormonen zoals wij ze kennen als “geslachtshormoon”.

Het is ook mede door de oestrogenen dat onze bloedvaten elastisch blijven. Door het wegvallen van onze vrouwelijke hormonen worden deze stugger.

Oestrogenen hebben cholesterol nodig om aangemaakt te worden. Vandaar dat vele vrouwen na de menopauze te maken krijgen met een hogere cholesterol waarde in het bloed.

Oestrogenen stimuleren de osteoblasten die verantwoordelijk zijn voor de bot opbouw. Tegelijk remmen ze de osteoclasten die zorgen voor de bot afbraak. Het ontbreken van oestrogenen zorgt ervoor dat osteoporose een logisch gevolg is.

Door de zwakke werking van deze fyto-oestrogenen gaan onze bloedvaten elastischer blijven. De LDL-cholesterol en triglyceriden verlagen en de HDL-cholesterol stijgt. Ook gaan de isoflavonen omwille van de sterke antioxidante werking ervoor zorgen dat er minder LDL wordt geoxideerd.

Fyto-oestrogenen gaan de osteoclasten onderdrukken en de botvorming door de osteoblasten stimuleren.

Deze isoflavonen beschermen ons tegen bepaalde vormen van kanker zoals borstkanker, dikke darmkanker en zelfs bij mannen tegen prostaatkanker.

Wanneer moet je de inname van soja vermijden?

Uiteraard bij zwangerschap omwille van de stimulerende werking van de fyto-oestrogenen.

Er wordt ook geadviseerd om bij hormoonafhankelijke aandoeningen geen fyto-oestrogenen te gebruiken tijdens de menopauze. Hoewel er geen voldoende argumenten zijn dat deze fyto-oestrogenen dezelfde negatieve effecten hebben als de geneesmiddelen.

Welke andere planten kan men nog inzetten bij klachten van de menopauze?

Eindconclusie

Soja supplementen en de 3 andere planten kunnen een aanvulling zijn om de symptomen van de menopauze te onderdrukken. Hierdoor wordt het leven weer draaglijk en verbetert de levenskwaliteit aanzienlijk. Bovendien doen deze fyto-oestrogenen nog meer voor je lichaam dan enkel “het vrouwelijk hormoon, oestrogenen” nabootsen. Ze verminderen klachten zoals hoge cholesterol, osteoporose en hart- en vaatziekten en zorgen voor een langer leven.