Moerasspirea (Filipendula ulmaria of Spiraea ulmaria) bevat een stofje “salicine” dat de voorloper was van het geneesmiddel “aspirine”. Deze plant remt ontstekingen, werkt pijnstillend, drijft urine af en is hierdoor ook bloedzuiverend.

Deze moerasspirea kan je vinden op vochtige plaatsen. Met zijn pluimachtige, roomwitte bloemen zal je ze snel ontdekken want ze worden wel tot 1,5 meter hoog.

Wist je zelfs dat deze geneeskrachtige moerasspirea samen met watermunt (Mentha aquatica) en ijzerhard (Verbena officinalis) 1 van de 3 heilige kruiden was bij de Druïden?

Moerasspirea versus aspirine

De voorloper van aspirine was moerasspirea. De geneesmiddelen industrie trof salicylzuurderivaten aan in deze plant en kon ze extraheren en isoleren. De overige stoffen in de moerasspirea werden eerder als ballast beschouwd en verwijderd. Nog later werden de werkzame stoffen synthetisch nagemaakt onder de vorm van acetylsalicylzuur “aspirine”. Veel moderne geneesmiddelen zijn trouwens op deze manier tot stand gekomen.

De salicylaten in aspirine zijn wel veel sterker geconcentreerd dan dat je ze in de moerasspirea terug zal vinden. Bovendien blijkt nu dat deze salicylaten zonder zijn overige stoffen het maagslijmvlies aantasten.

Het totem effect van moerasspirea, dat geldt trouwens voor alle planten, bevat ook begeleidende en ballaststoffen. De tanninen en slijmstoffen zorgen samen met alle andere inhoudsstoffen dat deze neveneffecten tot een minimum herleid worden. Moerasspirea zal je maagslijmvlies eerder beschermen dan aantasten. De werking van je plant steunt altijd “op de som der delen”.

Gebruikte delen en belangrijkste inhoudsstoffen van moerasspirea

De belangrijkste stof is salicine dat men ook wel spireazuur noemt.

Belangrijkste inhoudsstoffen:

• etherische olie
  • 0,2% waarvan 75% salicylaldehyde en 1,5% methylsalicylaat
• fenolglycosiden
  • spireoside of spiraeine
  • (iso)salicoside deze zet salicine vrij
  • salicine
• flavonoïden
  • spiraeoside of quercetine 4 glucoside
  • quercetine- en kaemferolderivaten
• tanninen
• slijmstoffen
• vitamine C
• minerale zouten
  • siliciumzuur en siliciumdioxide
  • calcium, ijzer en zwavel

Hoe werkt moerasspirea?

Salicine bestaat uit een salicylalcohol en een suikergedeelte glucose. Het gastro-intestinale systeem splitst deze 2 op door hydrolyse. Hierdoor ontstaat er saligenine: dit wil zeggen zonder suiker. De lever zet de salicylalcohol tot salicylzuur om en vervoert deze door het bloed naar de plaats waar het nodig is. Hierdoor krijgt de maag niet de volle lading zoals bij aspirine. Nevenwerking blijven op deze manier tot een minimum beperkt.

Waarvoor gebruik je moerasspirea?

voortbewegingsstelsel

Deze moerasspirea is een remmer van ontstekingen en werkt ook pijnstillend. Personen met reumatische aandoeningen hebben verlichting bij het gebruik van deze plant. Daarom wordt deze plant ook wel eens spierstruik of reumaplant genoemd. Door het siliciumzuur en siliciumdioxide werkt het tevens bindweefsel versterkend. Personen met artrose en artritis, pijnlijke spieren en stramme gewrichten hebben baat bij moerasspirea.

Remmen van ontstekingen

Een ontsteking is in de eerste plaats een belangrijk proces in de homeostase van ons lichaam. Een ontsteking is noodzakelijk om beschadigd weefsel te herstellen. Maar soms is ons lichaam uit balans en worden acute ontstekingen chronisch. Deze ontwikkelen zich meestal langzaam en hebben tot gevolg dat je algemene gezondheidstoestand achteruit gaat.

De inhoudsstoffen in je moerasspirea zijn ontsteking remmers en stillen de pijn:

• Enerzijds door het afremmen van de COX-2 enzymen
  • door het afremming van CycloOXygenase enzymen worden er minder tot geen ontsteking bevorderende prostaglandines aangemaakt
• Anderzijds door het afremmen van de LIPOX enzymen
  • door het afremmen van LIPOXygenase enzymen worden er minder tot geen sterk ontsteking bevorderende leucotriënen aangemaakt

Het voordeel van moerasspirea is in tegenstelling tot de klassieke aspirine dat deze plant vooral COX-2 en LIPOX remt. Aspirine remt ook nog eens COX-1 maar deze prostaglandines veroorzaken een normale fysiologische toestand. Doordat aspirine ook de COX-1 remmen, veroorzaken ze vaak ook bijwerkingen zoals maag- en darmstoornissen (maag- en darmzweren en/of bloedingen) bij langdurig gebruik. Ook een verminderde nier- en leverfunctie en een verhoogde bloedingsneiging komen vaak voor bij langdurige inname. Nog een nadeel van aspirine is dat ze niet de LIPOX remmen terwijl deze sterk ontsteking bevorderend zijn.

Gember (Gingiber officinale) is nog krachtiger in het remmen van ontstekingen.

jicht

Moerasspirea is urinedrijvend en bloedzuiverend. Doordat de plant ook rijk is aan siliciumzuur en siliciumdioxide wordt deze ingezet als je een te hoog zuurgehalte hebt in je lichaam zoals bij jicht.

Afvalstoffen (urinezuur dat zich ophoopt) kunnen kristalliseren en achter blijven in je gewrichten. Dit veroorzaakt pijn en ontstekingen. Geneesmiddelen verdoezelen dit door enkel te werken op de pijn en de ontsteking. Hier gaat moerasspirea een stapje verder. Moerasspirea gaat deze kristallen afvoeren en verwijderen waardoor ook je pijn en ontsteking zal af nemen.

Extra weetje bij jicht en slecht werkende nieren:

Personen met jicht hebben een hoog gehalte aan urinezuur en ureum in hun lichaam. Citroensap bevat citroenzuur en je zou het niet direct verwachten maar dit is een zwak zuur. In tegenstelling tot ons maagzuur dat een sterk zuur is. Wanneer het zwak zuur van citroen in contact komt met het sterk zuur van de maag wordt het basisch. Hierdoor wordt je bloed alkalisch. Door dit effect gaat het hoog gehalte aan urinezuur en ureum naar beneden. Jicht lijders hebben hierbij dus zeker baat en kunnen dit nog eens combineren met moerasspirea.

Ook heermoes (Equisetum arvense) is zeer rijk aan silicium en aan te raden bij mensen die al langdurig lijden aan jicht waarbij citroenen en moerasspirea iets te kort kunnen schieten of het resultaat te lang op zich laat wachten.

Waarschuwingen

• Waterige extracten (infusen) bevatten veel tanninen waardoor langdurig of overdreven gebruik ervan vermeden moet worden. Tanninen hebben een remmende werking op alle enzymen in ons lichaam. En laat deze enzymen nu net onze katalysatoren zijn die een chemische reactie in ons lichaam ondersteunen en versnellen. Langdurige remming hiervan zou dus nefast zijn. Beter is om bij langdurig gebruik een tinctuur te bereiden (moerasspirea tinctuur)
• Door de diuretische werking dienen nier- en hartpatiënten hierbij rekening te houden
  • kinderen onder de 7 jaar moeten middelen die op de nieren werken vermijden vermits hun nieren nog niet volgroeid zijn
• Gebruik bij kinderen jonger dan 18 jaar die waterpokken, griep of koorts hebben nooit planten met salicylzuur of geneesmiddelen die deze stof bevatten vanwege het risico op het syndroom van Reye (tenzij een arts hiervoor toestemming geeft)
• Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven dienen moerasspirea te vermijden vermits er een gebrek aan studie is bij deze groep

Het optimale effect bekom je na een week of 2. Voor langdurig gebruik kan je best lagere dosissen gebruiken.

Voor- en nadelen van moerasspirea versus aspirine

Geneesmiddelen zoals aspirine hebben als voordeel dat ze een snelle werking en een krachtiger effect hebben. Het nadeel is dat enkel het nuttige en werkzame bestanddeel gesynthetiseerd wordt waardoor er vaak veel bijwerkingen zijn. Ook wordt de ziekte genezen zonder enige actieve medewerking van je lichaam. Met andere woorden de medicatie neemt het over van je lichaam.

Wanneer je werkt met planten heb je als voordeel dat je zelfgenezend vermogen van je lichaam geactiveerd wordt. En zijn de bijwerking vaak tot een minimum herleid doordat de plant in zijn geheel wordt aangewend: “het totum effect of de som der delen”. Het nadeel is dat het resultaat langer op zich laat wachten. Daarom raadt ik moerasspirea ook niet aan om in te nemen bij hoofdpijn. Een aspirine zal hier sneller werken. Niemand heeft er trouwens baat bij om dagen op het resultaat te wachten bij hoofdpijn 🙁

Het is aan jou om de voor- en nadelen af te wegen. Bij ernstige en levensbedreigende situaties is natuurlijk een geneesmiddel optimaal en zeer noodzakelijk. Dat ga ik zeker niet ontkennen en dan is het maar goed dat ze bestaan en neem je de bijwerkingen er maar al te graag bij.

Niet echt een nadeel maar toch iets waar je rekening moet mee houden, is dat er verschillende planten zijn die je kan inzetten voor dezelfde aandoening. Wat bij de ene persoon uitstekend werkt, kan bij een andere persoon soms minder resultaat geven. Dit zal je zelf moeten ondervinden wat voor jou de ideale plant is.

Of het nu gaat over planten of geneesmiddelen dan blijft de gouden regel: “overdaad schaadt”!

Andere planten die rijk zijn aan salicine

Zwarte populier (Populus nigra)

Het gebruikte deel is:

• bladknoppen (gemma folia)
• schors (cortex)
• blad (folium)

Wilg

Het gehalte aan salicine verschilt sterk van de soort wilg die gebruikt wordt:

• schietwilg (Salix alba) met 0,5%
• kraakwilg (Salix fragilis) met 1 – 10%
• bitterwilg (Salix purpurea) met 3- 9%

Eindconclusie

Heb je reumatische aandoeningen dan zou je perfect aspirine kunnen vervangen door planten zoals de moerasspirea. Deze plant remt ontstekingen, werkt pijnstillend, drijft urine af en is hierdoor ook bloedzuiverend.

Personen met jicht, artrose en artritis, pijnlijke spieren en stramme gewrichten hebben baat bij moerasspirea. Bovendien zijn de bijwerkingen tot een minimum herleid.

Heb jij ervaringen met het gebruik van moerasspirea, laat het dan gerust weten 🙂