Een ontsapper voor je fruit is al een zeer oud gebruik en levert je vele voordelen op. Alle vitaminen, op vitamine C na, mineralen, smaak en kleur blijven bewaard en het bekomen sap is onbeperkt houdbaar. Van het fruit dat nog overblijft, kan je nog een heerlijke confituur maken. Zo gaat er weer niks verloren. Een methode van werken waar ik helemaal voor open sta want verspillen vind ik pure zonde 🙂

Mijn ouders zijn al jaren in het bezit van een ontsapper en door het vele fruit dat ik van mijn lieve buren mag ontvangen, was ik ook aan het denken om er eentje aan te schaffen. Deze ontsapper heb ik nu van mijn lieve ouders als vervroegd verjaardagscadeau gekregen en hiervoor ben ik enorm dankbaar.

Zoals al duizenden jaren gezegd wordt: “laat voeding uw medicijn zijn en medicijn uw voeding”!

Welke voordelen biedt een ontsapper?

Een ontsapper heeft verschillende voordelen:

• Er worden geen belangrijke vitaminen, mineralen en andere waardevolle inhoudsstoffen weggegoten met het water maar blijven nu juist behouden. Enkel vitamine C kan niet tegen verhitting en zullen dus wel voor een groot deel verloren gaan
• Omdat het ontsappen gebeurt door middel van stoom is er ook nooit een overhitting van meer dan 100°C en heb je dus ook geen kwaliteitsverlies
• Je behoudt de smaak en de kleur van je fruit
• Het bekomen sap is onbeperkt houdbaar
• Je gebruikt geen extra suiker, bewaarmiddelen, kleurstoffen of andere E-nummers
• Door de eenvoudige en gemakkelijke methode heb je geen extra neteldoek nodig om je fruit uit te wringen
• Zelfs in de wintermaanden kan je nog genieten van je geoogste fruitsap

Maar een ontsapper heeft nog meer voordelen:

• Deze ontsapper kan je niet alleen gebruiken voor je fruit maar natuurlijk ook voor je groenten. Zo maak je heerlijke groentesappen, bouillons of sauzen. En van de groenten die nog overblijven na het ontsappen, kan je nog een puree maken. Zo gaat er echt niks verloren 🙂
• Nog een tip die ik je kan meegeven is dat deze ontsapper ook kan gebruikt worden voor medicinale planten. Heb je in de zomer heel veel planten en wil je deze niet laten drogen. Maar vind je het ook zonde om het verloren te laten gaan, gooi je plantenmateriaal dan in de ontsapper en maak er een sapje van (lees als infuus). Zo bekom je een infuus dat je kan bewaren zonder er ook maar 1 bewaarmiddel aan toe te voegen en kan je het in de winter nog gebruiken wanneer je het nodig hebt. Je maakt er in een wip een siroop of cosmetica mee.

Hoe werkt een ontsapper?

Het is natuurlijk altijd leuk als je zelf aan de slag kan gaan met je eigen oogst. Dan ben je ook meteen zeker dat je vruchten vrij zijn van ongewenste stoffen zoals pesticiden, insecticiden of andere verontreinigende middelen. En zo bekom je meteen een product dat je gezondheid alleen maar ten goede komt.

Je kan een ontsapper vergelijken met een stoompan die je gebruikt in de keuken of voor het maken van een hydrolaat. Het verschil zit hem enkel in de opvangmethode. Bij een hydrolaat ga je de stoom opvangen waardoor je eindigt met een kleurloos product en bij een ontsapper ga je het sap opvangen waardoor je product de kleur heeft van je gebruikte vruchten, groenten of planten.

Net zoals bij een stoompan gaat het water in de onderste pan koken. Hierdoor ontstaat er stoom. Deze stoom stijgt op waardoor de klierstructuren (cellen) van je fruit open breken en het sap uit je vruchten stroomt. Dit sap komt terecht in de sap opvangketel. De flessen vul je door de vulslang in je fles te houden dan de klem te openen en het sap op te vangen.

Net zoals een hydrolaat moet je ook je vruchten-, groente- of plantensap enkele weken laten rijpen. Hierdoor gaan alle inhoudsstoffen, vitaminen en mineralen weer aan elkaar binden en wordt de smaak subliem.

Dit zijn de onderdelen van een ontsapper:

Wat doe je met de overgebleven vruchten na het ontsappen?

Natuurlijk is niet alleen het sap super gezond maar ook de vruchten die nog in je geperforeerde pan aanwezig zijn. Om niks verloren te laten gaan, kan je hiervan een confituur maken.

Door met deze resten zelf je confituur te maken, heeft het als voordeel dat er geen bewaarmiddelen, kleurstoffen, smaakstoffen of andere toevoegingen in zitten. Je vruchten bevatten ook natuurlijke suikers zoals fructose en glucose die dan weer verbonden zijn aan antioxidanten en andere belangrijke inhoudsstoffen die essentieel zijn om gezond te zijn en te blijven.

Bovendien is je fruit ook gemakkelijk verteerbaar en bevat het veel vezels. Het zou dus zonde zijn om hiervan niks lekkers te maken en zomaar weg te gooien.

Hygiëne is van uiterst belang bij het ontsappen!

Net zoals bij het maken van een cosmetica, een hydrolaat of een ander productje is hygiëne bij het maken van sappen van uiterst groot belang. Het bederven van producten komt door bacteriën, gisten, schimmels of microben die overal aanwezig zijn, zelf in de lucht. Om te voorkomen dat je sap gaat bederven, moeten we deze dus volledig uitschakelen en dit doe je door zéér hygiënisch te werk te gaan.

Allereerst is het al belangrijk om te werken met schone materialen waarin je de vruchten gaat brengen. Het sap zelf is door de stoom kiemvrij en om dit zo te behouden, moeten we er dus voor zorgen dat onze flessen waarin we ons sap gaan bewaren ook zo zijn.

Je flessen steriliseren kan op 3 manieren:

• Kook je flessen, inclusief de doppen gedurende 10 tot 15 minuten in water. Haal ze daarna voorzichtig zonder je te verbranden uit het water en plaats ze omgekeerd om een proper keukenrol papiertje
• Of leg je flessen en doppen in een voorverwarmde oven van 150°C gedurende 15 minuten
• Je kan het jezelf voor één keer ook eens gemakkelijk maken en je flessen steriliseren in je microgolfoven. Dit doe je door eerst je flessen grondig schoon te maken in een sopje. Spoel je flessen nog eens grondig na met heet water en plaats dan de vochtige flessen in je microgolfoven. Ik plaats ze 2 keer 1 minuut en zet ze dan onderste boven op een proper keukenrol papiertje

Als je de flessen gaat vullen met je sap is het belangrijk om deze flessen volledig tot boven te vullen. Is je fles maar half vol giet dan het sap terug in je ontsapper of gebruik het onmiddellijk zonder te bewaren. Net doordat er te veel zuurstof in je fles zit, zal het voor bederf zorgen.

Ook de eerste liter sap giet je terug in je ontsapper. Het sap mag dan wel kiemvrij zijn maar omdat dit door het teutje en de vulslang gaat dat mogelijks niet kiemvrij is, kan er bederf ontstaan in je sap. Door het terug te gieten wordt alles kiemvrij.

Waar moet je nog op letten!

Let op tijdens het aftappen dat je jezelf niet verbrand. Gebruik zeker hittebestendige handschoenen.

Zorg dat je altijd eerst je water aan de kook brengt met een deksel alvorens de rest van de pannen erop te zetten. Zorg er ook voor dat het water nooit op geraakt en indien nodig vul je bij met kokend water. Als je alles goed laat doorkoken tijdens het ontsappen en niet op een laag pitje komt er ook maar weinig condensatie water in je sap terecht. Dit is natuurlijk een groot voordeel.

Gebruik ook geen te grote flessen voor het opvangen van je sap. Je sap bewaart dan wel jaren maar dit geldt enkel als de fles ongeopend blijft. Eens je de fles opent om te gebruiken dan moet je deze bewaren in je koelkast en slechts voor enkele dagen.

Wil je wel langer bewaren en grote flessen gebruiken dan kan je per fles dat je opent een siroop maken. Door het toevoegen van gelijke delen suiker aan gelijke delen van het sap ga je de houdbaarheid verlengen. Deze siroop kan je gebruiken voor vele doeleinden:

• als smaakmaker in je water, schuimwijn, …
• op een dessert zoals een pannenkoek, ijsje, wafel, …
• bij ziekte om aan te sterken of je immuunsysteem te boosten.

Ga zo weinig mogelijk flessen, bokalen of andere glazen recipiënten kopen. Maar recycleer lege wijn-, schuimwijn-, en limonadeflessen of bokalen van mosterd, confituur, … Niet alleen goed voor de natuur maar ook voor je portemonnee 🙂

Hoe bekom je het beste sap?

Hoe rijper je fruit is des te meer sap en smaak zal je bekomen. Was eerst je fruit alvorens te gebruiken. Je ziet het misschien niet meteen maar op je fruit hangt er zand, stuifmeel, stof en andere onreinheden.

Wil je na het ontsappen van je vruchten confituur maken dan kan je ook kiezen om je fruit te ontdoen van de schil en/of ook te ontpitten. Wil je dit niet dan kan je nog altijd later een passe-vite gebruiken of mixer als je eerst al je pitten eruit gevist hebt natuurlijk.

Gebruik je zoet fruit dan is het beter om er ook zuur fruit aan toe te voegen om een lekkerder sapje te bekomen. Dit klinkt misschien wel raar maar zoet en zuur houden elkaar beter in evenwicht.

Experimenteer vooral en zie wat jou voorkeur verdient.

Voorbereidend werk

Klein fruit zoals bosbessen, frambozen, bramen, aardbeien, aalbessen, veenbessen, druiven, … moet je enkel wassen in koud water en laten uitlekken

Al het andere fruit moet je ook eerst wassen maar:

• Heb je vruchten met pitten zoals appelen, peren, abrikozen, pruimen, kersen, … dan heb je de keuze of je deze pitten verwijdert of niet. Wil je er achteraf confituur mee maken dan is het natuurlijk gemakkelijker om dit wel te doen zo bespaar je jezelf achteraf een hoop werk om ze eruit te vissen
• Ook het schillen van je vruchten is niet noodzakelijk maar ook hier is het belangrijk om te weten wat je er achteraf nog wil van maken en of het je stoort dat er nog schillen in zitten
• Grotere en harde vruchten zoals appels, kweeperen, pruimen, peren, … kan je best verkleinen. Zo kan de stoom veel beter door je vruchten en zal je opbrengst aan sap ook groter zijn

Extra toevoegingen

Deze extra toevoegingen zijn niet noodzakelijk maar kunnen een verrijking zijn. Je vruchten zelf bevatten natuurlijke suikers waardoor het voor diabetici een voordeel oplevert. Maar je kan natuurlijk ook extra suiker toevoegen in je sap opvangketel waardoor je vruchtensap iets zoeter zal zijn. Alvorens je het sap dan aftapt, moet je wel eerst even roeren in de opvangketel om de suiker gelijkmatig te verdelen over je sap.

Ikzelf zou de suiker eerder toevoegen op de vruchten zelf en niet in de opvangketel omdat het een gemors gaat zijn als je de geperforeerde zeef gaat opheffen tijdens het ontsappen. Wacht je tot alles anderhalf uur heeft gestaan dan kan je wel gemakkelijk de zeef verwijderen en roeren. Normaal is je sap opvangketel groot genoeg om het sap op te vangen gedurende heel het proces van ontsappen maar bij extra sappige vruchten kan het zijn dat je tussendoor wel eens gaat moeten aftappen. Hou hier dus rekening mee 🙂

Het toevoegen van de suiker:

• voor zoete vruchten 25 à 50 gram suiker per kilo vruchten
• voor zure vruchten 75 à 100 gram suiker per kilo vruchten

Ook het toevoegen van kruiden aan je vruchten kan een meerwaarde geven:

• kaneel bij appelen, peren, bessen, …
• (ster)anijs bij aardbeien, vijgen, bramen, …
• munt bij aardbeien, witte en rode aalbessen, komkommer, …
• ….

Je kan natuurlijk ook verschillende fruitsoorten samen ontsappen zoals:

• appelen en peren
• pruimen en veenbessen
• abrikozen en perziken
• aardbei en watermeloen
• vlierbloesem/-bessen en kersen
• …

Ook fruit, groenten en kruiden kunnen perfect samen:

• rode bieten en witte aalbessen
• wortelen en bramen
• tomaten en paprika samen met basilicum
• komkommer en vijgen met munt

Zoals je zelf kan zien, zijn de mogelijkheden eindeloos en kan je zelf experimenter met wat je lekker vindt.

Aan de slag met je ontsapper

Eindconclusie ontsapper

Het ontsappen van vruchten, groenten en planten is eindeloos en vooral super gezond! Deze sappen kan je puur drinken, verdunnen, suikeren, combineren, … De mogelijkheden zijn eindeloos en gaan nooit vervelen. Bovendien kan je van het sap ook ijsblokjes maken om dranken mee te verfrissen en smaak te geven of maak er ijslolly’s van. Deze zijn mits je geen extra suiker toevoegt super gezond voor zelfs de kleinste mee te verwennen op een natuurlijke en gezonde manier.

Heb jij al vaak gebruik gemaakt van een ontsapper en heb je een favoriet sapje? Deel dit dan gerust zodat ook andere van jouw receptje kunnen genieten 🙂